Tube Screamer là một trong những pedal overdrive nổi tiếng nhất trong lịch sử guitar, gắn liền với âm thanh của những tay guitar huyền thoại như Stevie Ray Vaughan, Eric Johnson và nhiều nghệ sĩ khác. Được phân phối bởi Ibanez và sản xuất, thiết kế bởi Maxon, Tube Screamer không chỉ là một pedal distortion đơn thuần mà còn là một phần quan trọng trong lịch sử âm nhạc. Bài viết này sẽ điểm qua lịch sử phát triển của Tube Screamer, từ những ngày đầu tiên cho đến các phiên bản hiện đại ngày nay.
Khởi nguồn của Tube ScreamerVào cuối thập niên 70, nếu muốn có một âm thanh overdrive “ngon lành”, bạn chỉ có hai lựa chọn:
- Vặn volume của ampli đèn lên mức tối đa, bắt bóng công suất phải bão hòa để tạo ra tiếng overdrive tự nhiên. Vấn đề là khi âm lượng lên “mức 11”, chắc chắn hàng xóm sẽ la toáng, than phiền ầm ĩ.
- Dùng fuzz: tuy ngầu nhưng đó không phải overdrive thực sự; nó cho âm thanh như một con quái vật đang… xé nát dây đàn, chứ không phải kiểu crunch ấm áp, vừa đủ cho blues và rock.
Và rồi, một hãng Nhật tên Ibanez quyết định làm điều chưa ai dám nghĩ: họ chế tạo một chiếc pedal mà không ai ngờ sẽ trở thành huyền thoại. Năm 1979, Ibanez Tube Screamer TS808 ra đời, ngay lập tức như The Beatles bước lên sân khấu Ed Sullivan năm 1964—nó làm thay đổi hoàn toàn cách thế giới cảm nhận về âm sắc guitar.
Khởi nguồn của Tube Screamer
Vào cuối thập niên 70, nếu muốn có một âm thanh overdrive “ngon lành”, bạn chỉ có hai lựa chọn:
- Vặn volume của ampli đèn lên mức tối đa, bắt bóng công suất phải bão hòa để tạo ra tiếng overdrive tự nhiên. Vấn đề là khi âm lượng lên “mức 11”, chắc chắn hàng xóm sẽ la toáng, than phiền ầm ĩ.
- Dùng fuzz: tuy ngầu nhưng đó không phải overdrive thực sự; nó cho âm thanh như một con quái vật đang… xé nát dây đàn, chứ không phải kiểu crunch ấm áp, vừa đủ cho blues và rock.
Và rồi, một hãng Nhật tên Ibanez quyết định làm điều chưa ai dám nghĩ: họ chế tạo một chiếc pedal mà không ai ngờ sẽ trở thành huyền thoại. Năm 1979, Ibanez Tube Screamer TS808 ra đời, ngay lập tức như The Beatles bước lên sân khấu Ed Sullivan năm 1964—nó làm thay đổi hoàn toàn cách thế giới cảm nhận về âm sắc guitar.
Những Năm Đầu: Maxon và Sự Ra Đời Của Tube Screamer
Trong những năm 1970, công ty Nhật Bản Maxon là nhà sản xuất OEM (Original Equipment Manufacturer) cho Ibanez. Điều này có nghĩa là Maxon thiết kế và sản xuất pedal, còn Ibanez chịu trách nhiệm phân phối dưới thương hiệu của mình.
Vào cuối thập niên 1970, Maxon đã phát triển một mạch overdrive mới dựa trên op-amp và diode clipping. Kết quả là sự ra đời của Ibanez Tube Screamer TS-808 vào khoảng năm 1979, một trong những pedal overdrive đầu tiên sử dụng mạch soft clipping, tạo ra âm thanh mượt mà và phản ứng nhạy bén với các lối chơi của guitarist.
TS-808 sử dụng op-amp JRC4558, một linh kiện quan trọng tạo nên âm sắc đặc trưng của Tube Screamer: midrange dày, low-end chặt chẽ và high-end mượt mà, lý tưởng để boost tín hiệu vào ampli đèn và tạo ra âm thanh overdrive tự nhiên.
Sự Chuyển Mình: Từ TS-808 Đến TS9 (1982-1985)
Năm 1982, Ibanez giới thiệu Tube Screamer TS9 thay thế TS-808. Mạch của TS9 gần như giống hệt TS-808 nhưng có một vài thay đổi: gain cao hơn một chút, op-amp vẫn là JRC4558 nhưng một số phiên bản sử dụng chip khác như TL4558, output buffer khác dẫn đến âm thanh sáng hơn và ít bị nén hơn. Về hình thức, TS9 có logo Ibanez lớn hơn và màu xanh lá sáng hơn.
Dù không quá khác biệt so với TS-808, TS9 vẫn giữ nguyên linh hồn của Tube Screamer và trở thành một trong những phiên bản được các nghệ sĩ rock, blues yêu thích, đặc biệt là Stevie Ray Vaughan, người đã đưa âm thanh của Tube Screamer lên một tầm cao mới.
STL (Super Tube Screamer Limited) của Ibanez là một phiên bản đặc biệt của dòng pedal Tube Screamer, được ra mắt vào năm 1985. Được thiết kế để mang đến một trải nghiệm âm thanh mạnh mẽ và linh hoạt hơn so với những phiên bản tiền nhiệm, STL không chỉ cải tiến chất lượng âm thanh mà còn mở rộng các tùy chỉnh cho người dùng.
Với số lượng sản xuất giới hạn, STL trở thành một trong những phiên bản hiếm nhất trong dòng Tube Screamer. Chính vì sự khan hiếm này mà nó đã trở thành một món đồ sưu tập có giá trị cao đối với những người đam mê pedal và âm thanh guitar.
Phiên bản này dựa trên thiết kế của TS9 nổi tiếng nhưng được nâng cấp với khả năng tăng cường bass và mở rộng dynamic, cho phép người chơi có thể kiểm soát âm sắc chi tiết hơn. Một trong những điểm đặc biệt của STL là các tùy chỉnh EQ mở rộng, giúp người chơi dễ dàng điều chỉnh âm thanh theo sở thích cá nhân và phong cách chơi khác nhau.
Giai Đoạn Chuyển Tiếp: TS10 (1986-1989)
Ban đầu ít được chú ý, TS10 sau này trở nên được săn đón nhờ sự sử dụng của John Mayer, khiến giá trị của nó tăng đáng kể. Hiện nay, TS10 là một lựa chọn phổ biến cho những người chơi muốn có âm thanh vintage đặc trưng của Tube Screamer.
Phiên bản giá rẻ: TS5 Soundtank (1990-1999)
Vào những năm 1990, Ibanez giới thiệu TS5 như một phiên bản giá rẻ của TS9 nổi tiếng, nhưng với một số thay đổi để giảm chi phí sản xuất. Để cắt giảm giá thành, Ibanez sử dụng vỏ nhựa mềm thay vì vỏ kim loại, giúp TS5 nhẹ hơn và dễ mang theo nhưng cũng làm giảm độ bền so với các mẫu trước. Mạch của TS5 vẫn giữ đặc trưng gần giống TS9, nhưng do sử dụng các linh kiện giá rẻ hơn, chất âm cũng có sự khác biệt. Đặc biệt, TS5 sử dụng một công tắc footswitch với cơ chế nhấn riêng biệt, tạo cảm giác sử dụng đặc trưng và thú vị. Mặc dù không được đánh giá cao như TS9 hay TS-808, TS5 vẫn là một lựa chọn phổ biến cho những người muốn sở hữu một chiếc Tube Screamer với mức giá phải chăng.
Mặc dù chỉ tồn tại trong khoảng một thập kỷ, TS5 vẫn để lại dấu ấn trong cộng đồng guitar nhờ tính khả dụng và giá cả hợp lý vào thời điểm đó.
Ibanez TS5
Phiên bản nâng cấp giá rẻ: TS7 "Tone-Lok"(1999-2002)
Ibanez TS7
Sự Hồi Sinh Của Tube Screamer (1990s - Hiện Tại)
Vào cuối thập niên 1990, sự quan tâm đến Tube Screamer tăng trở lại khi nhiều nghệ sĩ nổi tiếng tiếp tục sử dụng chúng. Điều này thúc đẩy Ibanez tái phát hành các phiên bản cổ điển:
TS9 Reissue (1993 - Hiện Tại)
Khi Tube Screamer được mod và tái thiết kế
Hãy trung thực: Tube Screamer không hoàn hảo. Một số người cảm thấy nó có quá nhiều midrange, thiếu bass hoặc gain chưa đủ mạnh. Dù Tube Screamer là một trong những pedal overdrive mang tính biểu tượng nhất, nhưng không phải ai cũng hài lòng với âm thanh mặc định của nó. Đó là lý do tại sao nhiều hãng sản xuất pedal boutique và các modder DIY (do-it-yourself) đã tìm cách điều chỉnh, cải tiến và mở rộng khả năng của nó. Một số phiên bản mod này giúp Tube Screamer trở nên đa dạng hơn, phù hợp với nhiều phong cách chơi guitar hơn.
Keeley Mod
Robert Keeley là một trong những kỹ sư âm thanh nổi tiếng nhất trong giới mod pedal, và ông đã biến Tube Screamer thành một con quái vật thực sự. Bản mod Keeley giúp mở rộng dải tần của Tube Screamer bằng cách bổ sung thêm bass và mở rộng gain. Kết quả là một pedal có âm thanh đầy đặn hơn, mạnh mẽ hơn, đặc biệt hữu ích cho những người chơi muốn một Tube Screamer nhưng với độ bão hòa cao hơn và phản hồi nhanh nhạy hơn. Một số phiên bản Keeley Mod còn có thêm công tắc để chọn giữa các chế độ clipping khác nhau, giúp người chơi linh hoạt hơn trong việc tìm kiếm âm thanh phù hợp.
Analogman Silver Mod
Không giống như Keeley Mod, vốn tập trung vào việc bổ sung bass và gain, Analogman Silver Mod hướng đến sự tinh tế và độ trong trẻo của âm thanh. Analogman, một hãng mod pedal boutique nổi tiếng, đã tạo ra Silver Mod để giúp Tube Screamer hoạt động tốt hơn với cả single-coil lẫn humbucker. Bản mod này giúp giữ nguyên độ trong của từng nốt, không làm mất đi dynamics tự nhiên khi chơi, đồng thời cải thiện độ chi tiết trong dải âm trung và cao. Nhiều người chơi đánh giá Analogman Silver Mod là một trong những phiên bản Tube Screamer tốt nhất dành cho các guitarist yêu thích âm thanh tự nhiên nhưng vẫn muốn có một chút "màu" của Tube Screamer.
JHS Mod
JHS Pedals, một trong những thương hiệu mod pedal nổi tiếng, cũng không thể bỏ qua Tube Screamer. JHS Mod mang đến một số cải tiến đáng chú ý, bao gồm việc thay đổi bộ clipping diode để mở rộng dải dynamic và làm cho pedal phản hồi tốt hơn với cảm giác chơi. Một số phiên bản JHS Mod còn có công tắc bổ sung, cho phép người chơi lựa chọn giữa nhiều kiểu overdrive khác nhau, từ classic TS đến high-gain distortion mạnh mẽ hơn. JHS Mod đặc biệt phù hợp với những người chơi muốn có sự linh hoạt trong âm thanh mà không làm mất đi chất riêng của Tube Screamer.
Những Pedal lấy cảm hứng từ Tube Screamer
Ibanez không còn giữ vị thế độc quyền khi nói đến overdrive nữa. Ngày nay, rất nhiều hãng khác đã tạo ra những phiên bản nâng cấp, cải tiến hoặc mod từ Tube Screamer để phục vụ nhu cầu đa dạng của các guitarist. Một số giữ nguyên linh hồn của Tube Screamer nhưng bổ sung thêm tính năng, trong khi số khác lại thay đổi hoàn toàn mạch điện để tạo ra một trải nghiệm hoàn toàn mới.
Các biến thể cổ điển:
Maxon OD808
Fun fact: Maxon thực chất là công ty đã thiết kế Tube Screamer cho Ibanez. Vì vậy, OD808 về cơ bản chính là TS808, nhưng đôi khi có giá rẻ hơn một chút. OD808 sử dụng cùng loại op-amp JRC4558 và mạch clipping symmetrical (clipping đối xứng), mang lại âm thanh overdrive mượt mà, rất giống với TS808 nguyên bản. Một số guitarist thậm chí còn cho rằng OD808 có độ phản hồi tự nhiên hơn TS808 Reissue của Ibanez. Nếu bạn muốn có âm thanh Tube Screamer cổ điển nhưng không quan tâm đến logo Ibanez, thì Maxon OD808 là một lựa chọn đáng cân nhắc.
Boss SD-1
Khác với TS808, Boss SD-1 sử dụng asymmetrical clipping (clipping không đối xứng), làm cho âm thanh có sự bão hòa tự nhiên hơn, gần giống như khi bạn đẩy volume một tube amp thực thụ. Điều này tạo ra một cảm giác "đẩy amp" mạnh mẽ hơn, phù hợp với những người chơi thích dynamic và sự tương tác giữa amp và pedal. SD-1 cũng có nhiều gain hơn một chút so với TS808, khiến nó trở thành một lựa chọn lý tưởng cho những ai chơi rock nặng hoặc thậm chí metal. Tuy nhiên, chính sự khác biệt về clipping đã tạo ra nhiều tranh luận giữa người chơi: một số thích sự mượt mà của TS808, trong khi số khác lại thích sự sắc bén và phản hồi nhanh của SD-1.
Digitech Bad Monkey
Digitech Bad Monkey là một trong những biến thể Tube Screamer nổi tiếng nhất không phải của Ibanez hay Maxon. Vẫn dựa trên mạch clipping symmetrical quen thuộc, nhưng Bad Monkey có một số nâng cấp đáng chú ý: nó bổ sung EQ với hai nút chỉnh Bass và Treble, giúp kiểm soát dải tần linh hoạt hơn so với TS808/TS9. Điều này làm cho Bad Monkey phù hợp hơn với nhiều loại amp và pickup khác nhau. Nó cũng có đầu ra Mixer Out với giả lập loa cabinet, giúp chơi trực tiếp vào mixer mà không bị mất chất âm. Trước đây, pedal này khá rẻ nhưng sau khi Josh Scott (JHS Pedals) ca ngợi nó, giá trên thị trường second-hand đã tăng vọt. Nếu bạn cần một Tube Screamer linh hoạt và giá tốt hơn các bản boutique, Bad Monkey là một lựa chọn đáng để cân nhắc.
Fulltone Fulldrive
Fulltone Fulldrive là một trong những pedal overdrive được lấy cảm hứng từ Tube Screamer nhưng với một số cải tiến đáng chú ý. Fulldrive có nhiều headroom hơn, cho phép bạn đẩy volume mà không làm méo âm thanh quá sớm. Ngoài ra, nó còn có thêm chế độ boost, giúp bạn có thể sử dụng pedal như một clean boost hoặc một overdrive mạnh hơn khi cần thiết. Nhờ sự linh hoạt này, Fulldrive đã trở thành một lựa chọn phổ biến trong giới guitarist, đặc biệt là những ai cần một Tube Screamer mạnh mẽ hơn cho các thể loại nhạc hiện đại. John Mayer từng sử dụng pedal này trước khi quay trở lại với TS10.
Fulltone Fulldrive
Các biến thể hiện đại:
JHS Bonsai
JHS Bonsai là một giải pháp hoàn hảo cho những ai không thể quyết định nên mua TS808 hay TS9. Với chỉ một nút xoay, Bonsai cho phép bạn lựa chọn giữa 9 phiên bản khác nhau của Tube Screamer, bao gồm TS808, TS9, TS10, và một số biến thể hiếm khác. Điều này mang đến sự linh hoạt tối đa, giúp người chơi có thể thử nghiệm với nhiều âm thanh khác nhau mà không cần phải mua nhiều pedal riêng lẻ. JHS Bonsai không chỉ là một pedal overdrive, mà còn là một công cụ nghiên cứu về lịch sử Tube Screamer, cho phép bạn nghe và cảm nhận sự khác biệt giữa các phiên bản chỉ bằng một cú xoay núm.
JHS Bonsai
Way Huge Green Rhino
Way Huge Green Rhino là một phiên bản Tube Screamer "cơ bắp", được thiết kế với nhiều headroom hơn và kiểm soát EQ chi tiết hơn. Ngoài các nút chỉnh Gain, Volume và Tone quen thuộc, Green Rhino còn có nút 100Hz giúp điều chỉnh độ phản hồi bass và nút Curve để kiểm soát midrange. Điều này làm cho Green Rhino phù hợp với cả những ai thích dải mid mạnh của TS, lẫn những ai muốn một overdrive mở rộng dải tần hơn. Đây là một lựa chọn lý tưởng cho các guitarist cần một pedal có khả năng tùy chỉnh nhiều hơn so với Tube Screamer tiêu chuẩn.
KHP FX Audio Immoral Drive
Immoral Drive là một biến thể của Tube Screamer khác với nhiều cải tiến, pedal kết hợp các đặc điểm của overdrive và clean boost để mang lại sự linh hoạt cho cả âm thanh cổ điển lẫn hiện đại. Pedal có hai kênh độc lập: kênh Boost giúp đẩy mạnh tín hiệu trước khi vào amp, tăng độ chặt chẽ, sắc nét và cải thiện độ phản hồi, đặc biệt hiệu quả với các thiết lập high-gain, mang đến chất âm djent đặc trưng; kênh Overdrive được trang bị núm Mode với 8 chế độ kiểm soát low-end, giúp tinh chỉnh độ chặt chẽ, tăng độ rõ nét khi chơi riff nhanh. Kênh này không chỉ điều chỉnh được độ dày âm thanh mà còn tối ưu hóa độ phản hồi và độ chính xác của từng nốt, đồng thời vẫn giữ được sự tự nhiên khi dùng với setup clean hoặc crunch.
Pedal còn có switch Clipping 3 chế độ, bao gồm LED Clipping (giàu harmonic, phù hợp modern metal), Clipping bất đối xứng (giống SD-1) và Clipping đối xứng (giống TS9/TS808). Với thiết kế linh hoạt và khả năng tùy chỉnh đa dạng, Immoral Drive phù hợp cho nhiều thể loại nhạc từ blues, rock đến extreme metal.
Seymour Ducan 805
Seymour Duncan 805 là một biến thể Tube Screamer với mạch active EQ 3-band (Bass, Mid, Treble), cho phép tùy chỉnh âm sắc linh hoạt hơn bất kỳ pedal nào trong danh sách này. Với mức gain cao hơn và khả năng điều chỉnh dải mid rõ ràng, 805 đặc biệt phù hợp cho những người chơi hard rock và metal, những người cần một pedal boost mạnh mẽ cho lead tone mà không bị bóp nghẹt như TS808. Ngoài ra, pedal này sử dụng op-amp TL072 thay vì JRC4558, giúp tạo ra âm thanh trong trẻo và ít noise hơn.
Seymour Ducan 805
Tube Screamer chưa bao giờ là giới hạn
Mặc dù Tube Screamer là một trong những pedal overdrive huyền thoại nhất, nhưng nó cũng là một nền tảng tuyệt vời để các kỹ sư âm thanh và modder phát triển thêm. Từ các bản mod như Keeley hay Analogman đến những pedal lấy cảm hứng như Maxon OD808, Boss SD-1 hay JHS Bonsai, Tube Screamer đã mở ra một thế giới vô tận của những biến thể khác nhau, phục vụ cho mọi nhu cầu của guitarist. Dù bạn là một người yêu thích âm thanh cổ điển hay muốn tìm kiếm một thứ gì đó độc đáo hơn, luôn có một phiên bản Tube Screamer dành cho bạn.
Reference source